Έμφυλη βία στο εργασιακό πλαίσιο
Το φαινόμενο της έμφυλης βίας είναι καθημερινό και παγκόσμιο. Με τον όρο «έμφυλη βία» αναφερόμαστε στην βία που στρέφεται εναντίον ενός ατόμου με βάση το φύλο του, τα χαρακτηριστικά του φύλου του ή τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και περιλαμβάνει πράξεις που προκαλούν συναισθηματική, σωματική, ψυχική ή σεξουαλική βλάβη ή ταλαιπωρία, απειλές για τέτοιες πράξεις, εξαναγκασμό και στερήσεις της ελευθερίας του ατόμου1. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που στη συντριπτική πλειοψηφία πλήττει γυναίκες αλλά και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Ένας από τους χώρους όπου εκδηλώνεται με μεγάλη συχνότητα αυτό το φαινόμενο, είναι το εργασιακό περιβάλλον.
Η κατάσταση στην Ευρώπη και την Ελλάδα
Στην Ευρώπη, το 60% των εργαζόμενων γυναικών σε διάφορες χώρες, που συμμετείχαν σε έρευνα2 ανέφεραν ότι έχουν υπάρξει τουλάχιστον μια φορά θύματα έμφυλης βίας στον εργασιακό τους χώρο. Στην Ελλάδα, 6 στις 10 εργαζόμενες γυναίκες έχουν υποστεί κάποια μορφή παρενόχλησης σε εργασιακό πλαίσιο3. Κοινό παρονομαστή αποτελεί η υποαναφορά και η υποκαταγραφή των περιστατικών έμφυλης βίας στο εργασιακό περιβάλλον, λόγω διαφορετικών κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών συνθηκών. Κάτι τέτοιο επιβαρύνει την ψυχική και σωματική υγεία των εργαζομένων, με άμεσο κόστος τόσο στο εκάστοτε εργασιακό πλαίσιο όσο και στο κοινωνικό πλαίσιο.
Αντιμετώπιση έμφυλης βίας στον εργασιακό χώρο
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι οργανισμοί μπορούν να αντιμετωπίσουν την έμφυλη βία και τις επιπτώσεις της στο εργασιακό περιβάλλον, ιδίως με την ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης. Τα συστατικά αυτών των στρατηγικών μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Απαίτηση από το εργαζόμενο προσωπικό όλων των βαθμίδων να υποβληθούν σε εκπαίδευση για τη βία και την παρενόχληση.
- Ορισμός ατόμου αναφοράς για ζητήματα βίας και παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο, το οποίο θα διαθέτει επαρκή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με το θέμα και τα στοιχεία επικοινωνίας του οποίου θα είναι σαφή και προσβάσιμα στο εργαζόμενο προσωπικό.
- Ανάπτυξη ενημερωτικού υλικού σχετικά με τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και προώθηση τακτικά σε όλο το εργαζόμενο προσωπικό. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει υποστηρικτικές πολιτικές και διαδικασίες στο χώρο εργασίας, καθώς και σχετικές πληροφορίες για εθνικές τηλεφωνικές γραμμές επικοινωνίας, τοπικούς πόρους και οργανωτικά σημεία επαφής.
- Διασφάλιση ότι η πολιτική και οι κανονισμοί που αφορούν την αντιμετώπιση βίας στο εργασιακό περιβάλλον δεν περιλαμβάνουν διακρίσεις και εφαρμόζονται από όλο το εργαζόμενο προσωπικό και για όλο το εργαζόμενο προσωπικό, ανεξάρτητα με την ιεραρχική θέση και τον τίτλο που κατέχει κάθε άτομο.
- Είναι σημαντικό η πολιτική και οι κανονισμοί για την έμφυλη βία στο εργασιακό περιβάλλον να αξιολογούνται τακτικά για να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα τους και να επικαιροποιούνται κατά διαστήματα με βάση τα νεότερα δεδομένα.
Συμπερασματικά, η έμφυλη βία τόσο στο εργασιακό όσο και σε άλλα πλαίσια, ήταν και παραμένει ένα μείζον πρόβλημα, κοστοβόρο σε πολλά επίπεδα. Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο με πολλές εκφάνσεις που άλλοτε δύσκολα διακρίνονται και άλλοτε δύσκολα αποκαλύπτονται, είναι σημαντικό τα άτομα που απαρτίζουν τα διάφορα εργασιακά περιβάλλοντα να είναι πληροφορημένα, ευαισθητοποιημένα και σε επαγρύπνηση.
Αναφορές
- The United Nations’ Office of the High Commissioner for Human Rights’ Committee on the Elimination of Discrimination against Women (1994). Declaration on the Elimination of Violence against Women Proclaimed by General Assembly resolution 48/104 of 20 December 1993
- Foundation for European Progressive Studies, Fondation Jean Jaurès and French Institute for Public Opinion (2019). European observatory on sexism and sexual harassment at work. Ανακτήθηκε από: https://feps-europe.eu/wp-content/uploads/downloads/publications/survey%20sexism%20and%20sexual%20harassment%20at%20work%20feps%20fjj%202019_en%20.pdf
- Έμφυλη Βία Στην Εργασία: Από τη Συνειδητοποίηση Στην Αντιμετώπιση. Ενημερωτικό Φυλλάδιο. Ανακτήθηκε από: https://www.supportartworkers.org/wp-content/uploads/2021/03/%CE%95%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%A6%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B9%CE%BF..pdf